ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ

ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΠΑΤΡΟΤΗΤΟΣ[1]

Καί τοῦτο τό μυστήριον «ὄντως μέγα ἐστι»! (Ἐφ. 5,32). Διότι τό τελεσι­ουρ­γεῖ αὐτό τό Πανάγιον Πνεῦμα ἀνέκαθεν, μέσα στόν χῶρο τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκ­κλη­­σίας. Εἶναι δέ ἡ Ἐκκλησία κοι­νω­νί­α προσώπων καί ὄχι ἕνας ἁπλός θεσμός. Μέσα λοιπόν σ' αὐτό τό μυ­στήριο τῶν μυστηρίων, τήν Ἐκκλησία, συντελεῖται καί ἡ πνευμα­τι­κή κυοφορία καί τεκνογονία τῶν ἀνθρώπων. Καί ὅπως στήν βιολογι­κή σφαῖρα, ἡ φυσική ζωή μεταβιβάζεται διά τῆς γεννήσεως ἀπό τόν γονέα στό παιδί καί ἀπό τό παιδί στό ἐγγόνι κ.ο.κ., κατ’ αὐτόν τόν τρόπο καί ἡ μυστική καί θεία ζωή τοῦ Χριστοῦ, μεταδίδεται ἀπό τούς πνευματικούς γεννήτορας στά πνευματικά τέκνα καί μέσω τούτων στά πνευματικά ἐγγόνια κ.λ.π.

Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ὀνομάζονται ἔτσι (δηλ. Πατέρες), ἐπειδή ἀκριβῶς μέ τήν ἁγιοπνευματική ζωή καί διδασκαλία τους, ἐγέννησαν ἐν Χριστῷ τούς ἀνθρώ­πους καί τούς ἔκαμαν πνευματικά τους τέκνα καί μαθητάς. Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος, πού ἔχει τονίσει πολύ στά συγγράμματά του τήν μεγάλη ἀξία τῆς πνευματικῆς πα­τρό­τη­τος, ἀπευθυνόμενος σέ ἕνα πνευματικό του παιδί γράφει: «συνέ­λαβόν σε διά διδασκαλίας, ὠδίνησα δέ σε διά μετανοίας, ἀπέ­τε­­κόν σε δι' ὑπομονῆς πολλῆς καί ὀδυνῶν καί πόνων σφοδρῶν καί καθημερινῶν δα­κρύων, εἰ καί σύ οὐδέ ἐν τούτων ἐπέγνως γενόμενον παρ’ ἡμῶν» (ἐπιστολή 3, 1 -3).

Τό γεγονός τοῦτο ἄλλωστε ἐπιβεβαιώνει μέ τό θεόπνευστο κῦρος του καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος, γράφων πρός Κορινθίους: «ἐάν γάρ μυρίους παιδαγωγούς ἔχητε ἐν Χριστῷ, ἀλλ’ οὐ πολλούς πατέρας (Α’ Κορ. 4, 15). Παρατηροῦμε ὅτι ὁ ἀπόστολος Παῦλος κάνει σαφῆ δια­στολή μεταξύ τοῦ παιδαγωγοῦ ἐν Χριστῷ καί τοῦ πνευματικοῦ γεν­νήτορος.  Ἡ ζωή τοῦ Χριστοῦ, ὡς ἄλλος ποταμός ρέει ἀπό γενεᾶς εἰς γενε­άν. Τό αἶμα Του καί τό πνεῦμα Του μεταγγίζονται, μέσῳ τῆς μυ­στικῆς αὐτῆς γενεαλογίας, στήν νέα ἀνθρωπότητα. Τά ποικίλα χαρί­σματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ χαρι­σμα­τική ζωή τῶν ἁγίων καί ἐν γένει ὅλη ἡ πνευματική παράδοσις τῆς Ἐκκλη­σίας μας, διαιωνίζο­ν­ται, χάρις στήν ἀδιάσπαστη ἁλυσίδα τῶν πνευματικῶν γεννήσεων. Διότι παράδοσις εἶναι: «τό γεννᾶσθαι ἀπό τούς πατέρας ἐν Χριστῷ διά τοῦ Εὐαγγελίου καί παραλαμβάνειν τόν Χριστόν καί μορφοῦν Αὐτόν ἐν ἡμῖν (ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός). Ἡ θεία Γραφή καί οἱ Πατέρες τῆς Ἐκ­κλη­σίας τονίζουν, ὅτι χωρίς αὐτήν τήν ἄνωθεν γέννησι, δέν μπορεῖ νά ὑπάρξη νέος ἐν Χριστῷ ἄνθρωπος καί σωτηρία. «Ἐάν μή τις γεννηθῆ ἄνωθεν, οὐ δύναται ἰδεῖν τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Ἰωάν. 3,3). Ὁ δέ ὅσιος Νικήτας ὁ Στηθᾶτος, ἐξαρτώντας αὐτήν τήν νέα γέννη­σι ἀπό τήν ὑποταγή σέ πνευματικό πατέρα, λέγει: «τό μή ὑποταγῆναι πατρί πνευματικῷ, τό μή γεννηθῆναι ἄνω­θεν ἐστίν». Καί ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος συνιστᾶ: «κτῆσαι πατέρα, κτῆσαι διδάσκαλον, κτῆσαι μεσίτην καί πρέσβυν καί ἐγγυητήν πρός τόν Θεόν... Κολλήθητι αὐτῷ ἀγάπῃ καί πίστει, φόρῳ καί πόθῳ, ὡς αὐτῷ τῷ Χριστῷ, ἵνα δι’ αὐτοῦ καί αὐτῷ τῷ Χριστῷ συναφθήση καί συμμέτοχος καί συγκληρονόμος τῆς αἰωνίου δόξης αὐτοῦ καί βασιλείας ἀναδειχθήση».