Προσδοκώμενα αποτελέσματα

 Όταν θα έχετε τελειώσει τη μελέτη αυτής της ενότητας θα έχετε προχωρήσει στην εξοικείωση με την Βιβλική Τριαδολογική ορολογία και τη διάκριση, στις πηγές τους, των μετέπειτα ιστορικοδογματικών εξελίξεων.

΄Εννοιες-κλειδιά

1) Μονοθεϊσμός

2) ΄Αγγελος του Γιαχβέ

3)  Λόγος Θεού

4)  Πνεύμα Θεού

5)  Μεσσιανισμός

6)  Σοφία του Θεού

7)  Προφήτες

8)  Θεός υπερβατικός

9)  Θεός μετεχόμενος

10)  Θεός πατήρ

11)  Θεός Υιός

12)  Θεός ΄Αγιον Πνεύμα.

Εισαγωγικές παρατηρήσεις

 Ο Θεός της Βίβλου είναι ένας Ζων Προσωπικός Θεός και όχι το αφηρημένο φιλοσοφικό Απόλυτο (είτε Ιδέα, είτε Νους, είτε κινούν Ακίνητο, είτε Εν, είτε όπως αλλιώς αυτό ειπωθεί). Ο Βιβλικός Θεός ζει, βούλεται, αγαπά, ομιλεί και συνομιλεί, δρα, εμφανίζεται, δημιουργεί με τον Λόγο και το Πνεύμα Του. Είναι απολύτως υπερβατικός στην Ουσία Του και απολύτως εγγύς με το πλήθος των Ενεργειών Του. Είναι «ὁ ῎Ων» πού δημιουργεί ένα αυτόνομο Συ εκτός Του και του απευθύνεται προσωπικά. Είναι Αυτός επίσης ο οποίος απαιτεί την αποκλειστική και μόνη λατρεία καθώς είναι

 ὁ κύριος ὁ ποιήσας τήν γῆν ἐν τῇ ἰσχύι αὐτοῦ, ὁ ἀνορθώσας τήν οἰκουμένην ἐν τῇ

 σοφίᾳ αὐτοῦ καί τῇ φρονήσει αὐτοῦ ἐξέτεινεν τόν οὐρανόν (῾Ιερ. 10,12).

(ο Κύριος που έφτιαξε τη γη με τη δύναμή Του, Αυτός που οικοδόμησε την οικουμένη με τη σοφία Του και με τη φρόνηση Του άπλωσε τον ουρανό)

 Οι θεοί οι οποίοι «τόν οὐρανόν καί τήν γῆν οὐκ ἐποίησαν» (Ιερ. 10, 11) είναι ψεύτικοι, «ξύλα ἐκ τοῦ δρυμοῦ» «ἀργύριον τορευτόν», «μάταια ἔργα, ἐμπεπαιγμένα», (Ιερ. 10), και όχι «ὁ κύριος». Είναι «Θεός ζηλωτής», και ταυτοχρόνως «ποιῶν ἔλεος τοῖς ἀγαπῶσιν». Αυτόν (Εξ. 20, 5-6), θεός του Ισραήλ και ο μόνος Θεός (Δευτ. 6, 4) που δρα ακατάπαυστα εντός της Ιστορίας προστατεύοντας και παιδαγωγώντας τον εκλεκτό λαό Του, θέτοντας Διαθήκη μεταξύ Αυτού και του λαού Του (Δευτ. 5, 2) καθώς και τους όρους διαφυλάξεώς της, τις εντολές Του (Δευτ. 5, 6-21). Η παράβαση των Εντολών εγείρει μεν την θεία παιδαγωγία πλην όμως ο Κύριος είναι

 «μακρόθυμος καί πολυέλαιος, οὐκ είς τέλος ὀργισθήσεται

   οὐδέ εἰς τόν αἰῶνα μηνιεῖ. Οὐ κατά τάς ἀνομίας ἡμῶν

 ἐποίησεν ἡμῖν, οὐδέ κατά τάς ἁμαρτίας ἡμῶν ἀνταπέδωκεν

 ἡμῖν. ῞Οτι κατά τό ὕψος τοῦ οὐρανοῦ ἀπό τῆς γῆς ἐκραταίωσε

 Κύριος τό ἔλεος αὐτοῦ ἐπί τούς φοβουμένους αὐτόν», (Ψαλμ. 102).

(Μακρόθυμος και γεμάτος έλεος που δεν θα θυμώσει ανεπανόρθωτα, ούτε θα μνησικακήσει αιώνια. Δεν μας φέρθηκε ανάλογα με τις ανομίες μας, ούτε μας ανταπόδωσε ανάλογα με τις αμαρτίες μας. Διότι ο Κύριος μεγάλωσε το έλεος Του γι’ αυτούς που Τον σέβονται τόσο όσο απέχει ο ουρανός από τη γη.)

 Ταυτοχρόνως είναι ένας Θεός απολύτως κοντινός, προσιτός και απείρως στοργικός.

 «μή ἐπιλήσεται γυνή τοῦ παιδίου αὐτῆς τοῦ μή ἐλεῆσαι

 τά ἔκγονα τῆς κοιλίας αὐτῆς ; εἰ δέ καί ἐπιλάθοιτο ταῦτα

 γυνή, ἀλλ᾿ ἐγώ οὐκ ἐπιλήσομαί σου, λέγει κύριος» (Ησ. 49,15)

(είναι δυνατόν να ξεχάσει μια γυναίκα το παιδί της, ώστε να μη λυπηθεί το σπλάχνο της; κι αν ακόμα όμως μια γυναίκα το ξεχάσει αυτό, εγώ δεν θα σε ξεχάσω, λέγει ο Κύριος)

 «Διότι νήπιος ᾿Ισραήλ καί ἐγώ ἠγάπησα αὐτόν καί ἐξ Αἰγύπτου

 μετεκάλεσα τά τέκνα αὐτοῦ [...] καί ἐγώ συνεπόδισα τόν ᾿Εφραίμ,

 ἀνέλαβον αὐτόν ἐπί τόν βραχίονά μου [. . .] ἐν διαφθορᾷ ἀνθρώπων

 ἐξέτεινα αὐτούς ἐν δεσμοῖς ἀγαπήσεώς μου». (Ως. 11, 1-4).

(διότι ο λαός του Ισραήλ ήταν νήπιος κι εγώ τον αγάπησα κι έφερα πίσω τα παιδιά του από την Αίγυπτο... κι εγώ πήρα και έβαλα στην αγκαλιά μου τον Εφραίμ.... μέσα στην διαφθορά των ανθρώπων έφερα (τα παιδιά του Ισραήλ) στα δεσμά της αγάπης μου.)

 Ο Θεός αυτός λατρεύεται και ζητεί την λατρεία για την οποία παραδίδονται πάμπολλες και λεπτομερείς οδηγίες. Εμφανιζόμενος όχι μόνον ως Πατήρ, αλλά και ως Λόγος και ως Πνεύμα στην Παλαιά Διαθήκη, προτυπώνει την ἐν Χριστῷ αποκάλυψη της Καινής, στην οποία διαγράφεται πλήρης και εναργής η βιβλική Τριαδολογία, η οποία θα αναπτυχθεί κατά τους αιώνες που θα ακολουθήσουν απ’ την πατερική θεολογία.