Δραστηριότητες

Δραστηριότητα 1/ ενότητα 1.1.1: Αναζητείστε στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης που λέγεται Εκκλησιαστής τα χωρία που ταυτίζουν τη Σοφία του Θεού με τον Νόμο Του.

Δραστηριότητα 2/ ενότητα 1.1.2: Αναζητείστε ολόκληρη την «αρχιερατική προσευχή» του Ιησού στο κεφάλαιο 17 του κατα Ιωάννην Ευαγγελίου. Περιγράψτε τα προσωπικά σας βιώματα κατά την ακρόαση του κεφαλαίου αυτού στην ακολουθία του όρθρου της Μ. Παρασκευής.

Ενότητα 1.2

Η Περί Αγίας Τριάδος Πατερική και Συνοδική θεολογία

Σκοπός

 Σκοπός της ενότητας είναι η ιστορική μελέτη της εξέλιξης του Τριαδικού δόγματος μέχρι την τελική του αποκρυστάλλωση, μέσα από τις ποικίλες συζητήσεις και δογματολογικές έριδες πού σημάδεψαν την περίοδο μέχρι και την Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο.

Προσδοκώμενα αποτελέσματα

 Όταν θα έχετε τελειώσει την μελέτη της ενότητας αυτής θα έχετε προχωρήσει στην εξοικείωση με τις ιστορικές παραμέτρους και τις προϋποθέσεις και συζητήσεις που οδήγησαν την Εκκλησία στις συγκεκριμένες θεολογικές Τριαδολογικές θέσεις που ενσωματώθηκαν στο Σύμβολο της Πίστεως.

΄Εννοιες – κλειδιά

1) Ενδιάθετος Λόγος

2) προφορικός Λόγος

3) Subordinationismus

4) «παράδοση»

5) κανών αλήθειας

6) κανών πίστεως

7) πατρική άβυσσος,

8) Μεσοπλατωνισμός

9) Στωϊκισμός

Εισαγωγικές παρατηρήσεις 

 Τα δόγματα της Εκκλησίας και μάλιστα το κεφαλαιώδες, το Τριαδικό Δόγμα, έχουν σωτηριολογικό-υπαρξιακό σκοπό. Υπηρετούν ως υπαρξιακοί δείκτες προσανατολισμού την σωτηρία του ανθρώπου και δεν είναι αποτελέσματα αφηρημένου διαλεκτικού στοχασμού. Η Αποκάλυψη του Θεού υπήρξε πάντοτε ιστορική και εμπειρική παρέμβασή Του προς σωτηρία^. παρομοίως τα δόγματα είναι όροι –εκφάνσεις της αλήθειας που βιώνει η Εκκλησία, όρια ακριβώς της αλήθειας αυτής, η οποία αγιάζει και αφθαρτίζει τον κόσμο. Γιαυτό και πάντοτε βιώθηκαν υπαρξιακά και εμπειρικά από την Εκκλησία και εκφράσθηκαν στη διδασκαλία των αγίων Πατέρων ως απαυγάσματα της αγιοπνευματικής πείρας του Θεού την οποία εβίωναν αυτοί και όχι ως αυτόνομη στοχαστική διερεύνηση των μυστηρίων του Θείου και του κτιστού είναι. Γιαυτό και οι μεγαλύτερες δογματικές διατυπώσεις συνέβησαν όταν αιρετικές διδασκαλίες φαλκίδευαν αυτήν την βιούμενη υπαρκτική αλήθεια – στην προσπάθεια ακριβώς των Πατέρων της Εκκλησίας να υπερασπισθούν την βιωματική αυτή πραγματικότητα και αλήθεια της. Τα δόγματα λοιπόν λειτουργούν ως εμπειρικές καταγραφές σωτηριωδών αληθειών και ισχύουν ως εμπειρικά και υπαρξιακά επαληθεύσιμες προτάσεις ζωής και σωτηρίας και μόνον έτσι είναι «δόγματα», κατασταλαγμένες δηλαδή θέσεις ζωής-δρόμοι υπαρκτικοί που αντιπροσωπεύουν την πείρα και τον τρόπο αγιασμού εκατομμυρίων μελών της Εκκλησίας, τα οποία έζησαν και αγιάσθηκαν έτσι. Η παραχάραξη των δογματικών αληθειών δεν είναι απλά υπόθεση διαλεκτικής ενστάσεως, αλλά κίνδυνος απώλειας της πληρότητας της εν Χριστώ ζωής. Κατανοούμε έτσι πώς οι δογματικές διαμάχες και συζητήσεις δεν υπήρξαν ασκήσεις ακαδημαϊκής θεολογίας αλλά αγώνες για την όντως ζωή, κατά της πιθανότητας αλλοιώσεώς της. Γι’ αυτό τον λόγο έχει σημασία πράγματι η παρακολούθηση της ιστορικής διαδρομής των δογμάτων και, εν προκειμένω, του Τριαδικού δόγματος.