Τώρα, ἡ παγκοσμιοποίηση γιὰ τὴ δύση, ἔτσι; δὲν σημαίνει τίποτα ἄλλο παρὰ τὴν τελειοποίηση τῶν δυνατοτήτων τῆς ἀνάπτυξης. Ἔτσι; Μιὰ ἀνάπτυξη, ἡ ὁποία φθάνει στὰ ἔσχατά της, δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ ἔχει νὰ κάνει μὲ μιὰ παγκόσμια κοινότητα -ἔτσι;- ἡ ὁποία παρὰ τὶς ἐπιμέρους διαφωνίες της συμφωνεῖ ὁπωσδήποτε εἰς τὸ ζήτημα αὐτὸ τῆς αὐταξίας ποὺ ἔχει ἡ ἀνάπτυξη καὶ ἡ πρόοδο -ἔτσι;- καὶ ἑπομένως ἡ ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ ὁ,τιδήποτε τὸν κρατᾶ δέσμιο στὸ παρελθόν. Θέλω νὰ τὸ δουλέψουμε λίγο περισσότερο αὐτό. Πῶς γεννήθηκε ὁ ἀνθρώπινος αὐτὸς τύπος στὴν δύση, ποὺ θεωρεῖ ὅτι ἡ ἀνάπτυξη εἶναι τόσο σημαντικὴ οὕτως ὥστε ἡ σχέση μὲ τὸ παρελθόν του νὰ μὴ ἔχει τόσο μεγάλη σημασία σὲ σχέση μ’αὐτό. Εἶναι μιὰ ὁλόκληρη ἐξέλιξη μέσα στὴν δυτικὴ φιλοσοφία ὅλο αὐτὸ τὸ πράγμα. Ἔτσι;

 Ὅσοι ξέρουν λίγο φιλοσοφία θὰ ἔχουν ἀκούσει γιὰ τὸν Καρτέσιο γιὰ παράδειγμα, τὸν ντεκάρτ. Ἔτσι; Τί λέει ὁ ντεκάρτ; Ὁ ντεκὰρτ εἶναι ὁ πρῶτος στοχαστὴς τῆς ἀνθρωπότητας, γάλλος φιλόσοφος τοῦ 16ου-17ου αἰω., ὁ ὁποῖος μεταφέρει τὴν ἀλήθεια ἀπὸ ἔξω ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο μέσα στὸν ἄνθρωπο. Εἶναι ὁ περίφημος πατέρας τῆς ρήσης ἐκείνης, ποὺ πιθανὸν ἔχετε ἀκούσει, «σκέφτομαι, ἄρα ὑπάρχω». Προσέξτε, σκέφτομαι ἐγώ, ἄρα ὑπάρχω, δὲν σκέφτονται οἱ ἄλλοι γιὰ μένα. Ἔτσι; Δὲν κάνω ὑπακοὴ σὲ θεσμοὺς καὶ νόμους ἔξω ἀπὸ μένα. Ἀκόμη κι ἂν εἶναι ὁ Θεὸς ὁ ἴδιος αὐτὸς ποὺ εἶναι ἔξω ἀπὸ μένα. Ἐγώ, σκέφτομαι ἐγώ, προσωπικά, κι ἀποφασίζω ἐγὼ ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ Θεός. Κι ἀποφασίζω ἐγὼ προσωπικὰ σὰν ἄτομο. Ἔτσι; Τὸ ὅτι θὰ τοῦ κάνω ὑπακοὴ ἡ δὲν θὰ τοῦ κάνω ὑπακοή. Σκέπτομαι ἐγώ, ἄρα ὑπάρχω. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ἡ σκέψη μου. Μέχρι τότε κανεὶς δὲν τὸ εἶχε πεῖ αὐτό, πάντα ἡ ἀλήθεια ἦταν ἕνα ἀντικειμενικὸ γεγονός, τὸ ὁποῖο ὑπῆρχε ἀπὸ ἔξω, εἴτε μιλᾶμε γιὰ ἀρχαία φιλοσοφία, εἴτε γιὰ θεολογίες κλπ. Ἡ ἀλήθεια εἶναι κάτι ἀντικειμενικότερο τοῦ ὑποκειμένου. Ἐδῶ αὐτοὶ ἔχουν νὰ κάνουν μὲ μιὰ ἀπόλυτη ὑποκειμενοποίηση τῆς ἀλήθειας. Σκέφτομαι ἐγώ, ἄρα ὑπάρχω. Ὑπερεξέρεται τὸ ὑποκειμένο, τὸ ἄτομο, πάνω ἀπὸ τὴν κοινωνία, πάνω ἀπὸ τὴν παράδοση, πάνω ἀπ’ τοὺς θεσμούς, γίνεται μιὰ αὐτοδύναμη μονάδα, ἡ ὁποία χρωστὰ τὴν αὐτοδυναμία της ἀκριβῶς στὸ γεγονὸς ὅτι ὅλα περνοῦν ἀπ’ τὸ μυαλό του. Κι ἀποφασίζει αὐτὸ προσωπικὰ γιὰ τὸ τί εἶναι ἀλήθεια καὶ τί εἶναι ψέμα. Αὐτὸ τὸ πράγμα εἶναι ὁ νεώτερος δυτικὸς ἄνθρωπος. Ἔτσι;

Στή συνέχεια μέ ἄλλους φιλοσόφους θά ἔλεγα, τόν Τζόν Λόκ, τόν Κάντ, ὅσοι ξέρετε ἀπό αὐτά. Τονίζεται ἀκόμη, περισσότερο ἀπ’ ὅλα, αὐτός ὁ ἀποσυνδεδεμένος ἑαυτός, πού εἶναι ἔξω ἀπό ὅλα, ἀπό παραδόσεις, ἀπό θρησκείες, ἀπό ἐκκλησίες κλπ. Καί στήν δύση αὐτό φτάνει νά ἀποτελέσει σιγά-σιγά μία μεγάλη παράδοση.

 Θὰ προσπαθήσουν διάφοροι στοχαστὲς νὰ συνδέσουν ξανὰ μὲ τὸ σῶμα, μὲ τὴν κοινότητα, μὲ τὴν παράδοση, τὸν εὐρωπαῖο ἄνθρωπο. Ἀλλά, ἡ μοίρα τοῦ δυτικοῦ ἀνθρώπου ἔκτοτε εἶναι ὁ ἀτομικισμὸς αὐτός, οὕτως ὥστε ἡ κοινωνία, ὅταν λέμε κοινωνία στὴ δύση, δὲν ἐνοοῦμε τίποτα ἄλλο παρὰ ἕνα συμβόλαιο, τὸ κοινωνικὸ συμβόλαιο, τέτοιων κλειστῶν ἀτομικοτήτων, οἱ ὁποῖες ἀποφασίζουν σὲ μὶα στιγμὴ νὰ φτιάξουν κοινότητα. Καὶ τὸ ἀποφασίζουν βάση ἑνὸς συμβολαίου, τὸ ὁποῖο διασφαλίζει τὰ ἀτομικὰ τοὺς δικαιώματα, ἡ περίφημη φράση «τὰ ἀτομικὰ τοὺς δικαιώματα». Δὲν ὑποτάσσει δηλ. στὴν ὁμάδα αὐτή, στὴν κοινωνία ὡς ὑπαρξιακὸ μέγεθος. Ἡ κοινότητα-κοινωνία εἶναι ἕνα θεσμικὸ μέγεθος, στὴ δύση, ἕνα θεσμικὸ καθαρὰ μέγεθος.

Λοιπόν, ὑπαρξιακὰ τὰ ἄτομα αὐτὰ εἶναι τὰ λεγόμενα, ὅπως τὰ ὀνόμασε ἕνας πολὺ μεγάλος Γερμανὸς κοινωνιολόγος τοῦ περασμένου αἰῶνα, τὰ χωρίζει σὲ ἐμεῖς-ἐγώ. Γερμανοάγγλος «we and i», γιὰ ὅσους ξέρουν ἀγγλικά. Τὰ χωρίζει σὲ ἐμεῖς-ἐγώ. Ἔτσι; Τὰ χωρίζει σὲ ἐμεῖς-ἐγὼ αὐτά, ἀπόλυτα κλεισμένα στὸ ἑαυτὸ τοὺς ἄτομα, ἀτομικὲς μονάδες. Ἔτσι; Ὅταν ἐνωθοῦν καὶ φτιάξουν ἕνα κοινωνικὸ συμβόλαιο καὶ μὶα κοινωνία. Ἔτσι; Ἀκριβῶς λόγω τοῦ ὅτι εἶναι ἀποσυνδεμένα ὡς ἐκ τῆς φύσεώς τους καὶ ἀπὸ παραδόσεις καὶ ἀπὸ κοινότητες καὶ ἀπό... καὶ καὶ καί. Ἔχουν ἐλευθερία ἀπόλυτη νὰ μιλᾶνε γιὰ μὶα δημιουργηκότητα, ἡ ὁποία δὲν σέβεται, ἡ δὲν χρειάζεται νὰ σέβεται τὴν παράδοση. Ἔτσι, ἡ ἀνάπτυξη γίνεται αὐτοσκοπός, αὐτονόμος. Καὶ ἡ κίνηση πρὸς τὰ ἔξω, πρὸς αὐτὸ ποὺ ἀκόμη δὲν ἔχει κατορθωθεῖ εἶναι ὁ μόνος συνεκτικὸς ἱστὸς αὐτῶν τῶν ἐγώ, διότι οἱ παραδόσεις δὲν εἶναι ἀρκετὸς συνεκτικὸς πλέον ἱστὸς γιὰ αὐτούς. Ἂν ζήσετε σὲ ἕνα σύγχρονο δυτικὸ κράτος θὰ δεῖτε ὅτι δὲν ὑπάρχουν κοινὲς παραδόσεις, οἱ ὁποῖες νὰ δένουν τοὺς ἀνθρώπους μαζί. Θὰ τὸ διαπιστώσετε αὐτὸ μετὰ ἀπὸ κάποιο καιρὸ παραμονῆς σας ἐκεῖ.