Προσκυνεῖ τόν Δημιουργό καί σέβεται τήν ὕλη κατά τήν διατύπωση τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ «Προσκυνῶ τόν τῆς ὕλης δημιουργόν, δι’ ἐμέ γενόμενον, καί ἐν ὕλῃ τήν κατοίκησιν θέμενον καί δι’ ὕλης, τήν σωτηρίαν μου ἐργασάμενον. Σέβω οὖν τήν ὕλην ... δι’ ἧς ἡ σωτηρία μου γέγονε. Σέβω δέ, οὐχ ὡς Θεόν, ἀλλ’ ὡς θείας ἐνεργείας καί χάριτος ἔμπλεων» . Τό νερό γίνεται διά τοῦ ἁγιασμοῦ μέσο θεραπείας καί ἐξαγιασμοῦ, τό λάδι διά τοῦ Εὐχελαίου μέσον θεραπείας ψυχῆς καί σώματος, τά ἅγια λείψανα καί οἱ θαυματουργές εἰκόνες μέσον ἐνισχύσεως ὄχι μόνον τῶν πιστῶν ἀλλά καί ὅλης τῆς κτίσεως καί τό ἀποκορύφωμα ὁ ἄρτος καί ὁ οἶνος διά τῆς «ἀναφορᾶς» στόν Θεό, Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ. Ὁ Ἅγιος Διονύσιος, ὡς γνήσιος φορέας τοῦ ἀσκητικοῦ αὐτοῦ ἤθους καί πνεύματος ἀποτελεῖ σημεῖο ἀναφορᾶς καί πρότυπο μοναχοῦ καί δείχνει ποιά πρέπει νά εἶναι ἡ σχέση ἀνθρώπου καί φύσεως. Ἐξαιρετικός ἀσκητής ἔζησε κυρίως μέσα σέ σπηλιές, στά δάση καί τίς κορυφές τοῦ Ὀλύμπου, σέ συνεχῆ κοινωνία μέ τόν Θεό καί ἁρμονική συμβίωση μέ τήν φύση καί τά ἄγρια ζῶα. Ἐπλατύνθη τό εἶναι του, διευρύνθηκε ἡ ὑπόστασή του, καί χώρεσε τήν ζωή ὅλου τοῦ κόσμου. Ἡ παρουσία του καί τά θαύματά του ἦταν καί εἶναι μιά συνεχής εὐλογία γιά τό φυσικό περιβάλλον. Ἡ πηγή πού ἀναβλύζει στό σπήλαιο πού κυρίως διέμενε, τό ἁγίασμα ὅπως εἶναι γνωστό, εἶναι μία εὐλογία γιά τούς ἀνθρώπους ἀλλά καί γιά ὅλο τό φυσικό περιβάλλον. Οἱ βροχές, πού μέχρι καί σήμερα, μέ τίς πρεσβεῖες τοῦ Ἁγίου διέκοψαν παρατεταμένες περιόδους ἀνομβρίας εἶναι μιά εὐεργεσία καί πρόνοια γιά περιβάλλον καί ἀνθρώπους. Τό φυσικό περιβάλλον τῆς Μονῆς ὡς χῶρος πού ἔζησε καί ἔδρασε ὁ Ἅγιος, συνδέεται μέ τόν Ἅγιο καί ἀντιμετωπίζεται καί αὐτό μέ σεβασμό. Μ’ αὐτό τό ἦθος καί πνεῦμα πού κληροδότησε καί παρέδωσε ὁ Ἁγιος Διονύσιος, ζοῦν, κατά τό μέτρο τῶν δυνάμεών τους, γιά αἰῶνες γενεές μοναχῶν, μέχρι σήμερα, μέσα στόν σημερινό Ἐθνικό Δρυμό Ὀλύμπου, οἱ ὁποῖοι συνδιάζοντας τόν ρεαλισμό μέ τήν ἀγάπη καί τόν σεβασμό γιά τό περιβάλλον, κατορθώνουν καί τίς ἀνάγκες διαβιώσεώς τους νά καλύψουν ἀναπτύσσοντας δραστηριότητες φιλικές πρός τό περιβάλλον, ἀλλά καί νά διαφυλάξουν τήν ὡραιότητα καί μοναδικότητα τοῦ Ὀλύμπου γιά τήν ὁποία σήμερα ὅλοι καυχόμαστε. Παράδειγμα οἱ σημερινές δραστηριότητες τῆς Μονῆς ὅπως οἰκολογικές καλλιέργειες, ἐκτροφή ζώων (ἀγριόχοιρων, πουλερικῶν κ.λ.π.) μέ ἐκτατικό τρόπο, ἡ παραγωγή παραδοσιακῶν προϊόντων, ἡ ἀνακύκλωση ὅπου εἶναι δυνατόν τῶν ἀποβλήτων καί ἀπορριμάτων, ἡ λελογισμένη διαχείρηση τοῦ δάσους, ἡ χρῆσις τοπικῶν ὑλικῶν στίς κατασκευές κ.λ.π. Τό ἀσκητικό αὐτό ἦθος εἶναι ἴσως ὅτι σημαντικώτερο ἔχει νά προσφέρει ὁ Ὀρθόδοξος μοναχισμός στόν σύγχρονο κόσμο ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ ὁποίου ἀπό παραδοσιακές ἀξίες καί ἀρχές καί ἡ ἐπικράτηση ἑνός λογικοκρατούμενου πολιτισμοῦ, ἐκτός τῶν ἄλλων εἶχαν σάν συνέπεια καί τήν δημιουργία τῆς «οἰκολογικῆς κρίσεως». Μιᾶς κρίσεως ἡ ὁποία δέν ἔχει νά κάνει ἁπλά μέ τήν ποιότητα τῆς ζωῆς μας, ἀλλά θά μποροῦσε νά πεῖ κανείς ὅτι ἀφορᾶ αὐτή τήν ἴδια τήν ὑπόστασή μας. Μιᾶς κρίσεως πού δέν μπορεῖ νά ἀντιμετωπισθεῖ οὔτε μέ τήν ἠθικές συμβουλές οὔτε μέ τήν λογική. Διότι «. . . ἡ ἠθική, εἴτε ἐπιβαλλόμενη εἴτε ἐλεύθερη, προϋποθέτει ἄλλα, πολύ πιό βαθιά ὑπαρξιακά κίνητρα, γιά νά λειτουργήσει. Οἱ ἄνθρωποι δέν ἐγκαταλείπουν εὔκολα τό βιοτικό τους ἐπίπεδο, γιατί αὐτό εἶναι «λογικό» ἤ «ἠθικό» ... Ἡ ἀνθρωπότητα δέν συμπεριφέρεται πάντα λογικά, καί δέν μπορεῖ κανείς νά τήν κάνει οὔτε μέ τή βία οὔτε μέ τήν πειθώ, νά φερθεῖ ἔτσι. Ὑπάρχουν ἄλλες δυνάμεις, πέρα ἀπό τήν ἀνθρώπινη λογική, πού ἀποφασίζουν τήν κατεύθυνση, πρός τήν ὁποία θά κινηθεῖ ἡ τύχη τοῦ κόσμου» . Δέν χρειάζεται ἑπομένως τόσο ἕνας προγραμματισμός, μιά νομοθεσία καί μιά ἠθική ἀλλά μιά βαθύτερη στάση ζωῆς καί μιά νοοτροπία, ἕνας πολιτισμός καί ἕνα ἦθος, τό ἦθος πού καλλιεργεῖται στήν Ὀρθόδοξη Παράδοσή μας. Αὐτό τό ἦθος καί τόν πολιτισμό, προβάλει ἐδῶ καί 500 χρόνια, ἡ Ἱερά Μονή Ἁγίου Διονυσίου, στό πρόσωπο τοῦ ἱδρυτοῦ της Ἁγίου Διονυσίου ἀλλά καί στά πρόσωπα τῶν μοναχῶν της κατά τό μέτρο πού βιώνουν τήν Ὀρθόδοξη μοναχική Παράδοση ὅπως τήν κληρονόμησαν ἀπό τόν Ἅγιό τους. Τό ἦθος αὐτό συνετέλεσε στήν δημιουργική καί ἁρμονική συνύπαρξη ἀνθρώπου καί περιβάλλοντος στόν χῶρο τοῦ Ἐθνικοῦ Δρυμοῦ Ὀλυμπου. Ἡ διατήρηση αὐτή τῆς ἰσορροπίας ἐκτός ἀπό τήν σημασία πού ἐχει σέ τοπικό ἐπίπεδο νομίζουμε ὅτι μπορεῖ νά ἀποτελέσει καί μία ἀπόδειξη ὅτι ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας ἔχει τρόπους καί μπορεῖ νά βοηθήσει στήν ἁρμονική συνύπαρξη τοῦ ἀνθρώπου μέ τό φυσικό περιβάλλον καί στό ξεπέρασμα τοῦ οἰκολογικοῦ ἀδιεξόδου τῆς ἐποχῆς μας.